Wprowadzenie
Temat seksualności pozostaje często marginalizowany, jednak coraz częściej dąży się do tego, by informacje o tym zagadnieniu były w jakimś stopniu rozpowszechniane. Edukacja w tym zakresie jest dość istotna, gdyż dotyczy ona bardzo wrażliwej sfery ludzkiego życia, w dodatku, mocno wiąże się z tematem rozwoju emocjonalnego. O ile w internecie znalezienie treści dotyczących seksualności nie jest czymś trudnym, nawet jeśli są to źródła naukowe, w bardzo małym stopniu opracowany jest temat seksualności osób niepełnosprawnych. Pomimo, że osoby niepełnosprawne intelektualnie mogą uczestniczyć w życiu seksualnym, to temat ten budzi wiele kontrowersji, zarówno wśród zwykłych obywateli jak i specjalistów z dziedzin medycznych, społecznych, humanistycznych. W Polsce prawo w sprawie seksualności jasno pokazuje, że osobom niepełnosprawnym przysługują takie same prawa seksualne jak osobą pełnosprawnym.
Niepełnosprawność intelektualna – jej wpływ na relacje międzyludzkie
Zagadnienie niepełnosprawności intelektualnej było poruszane przez wielu autorów. Dotyczyła ona najczęściej funkcjonowania w sferze poznawczej, społecznej, emocjonalnej, behawioralnej. Lekka niepełnosprawność intelektualna nie musi koniecznie uniemożliwiać funkcjonowania w tych sferach. Osoby te, z lekką pomocą, mogą nawiązać stałą relacje. Im bardziej pogłębiony jest stopień niepełnosprawności tym cięższe będzie to, aby osoba niepełnosprawna mogła funkcjonować w każdej ze sfer i aby relacja pomiędzy dwoma osobami mogła funkcjonować w poprawny sposób. Warto pamiętać, że osoby takie są mniej świadome otoczenia, w którym przebywają, przez co są bardziej ufne i wierne, a wraz z tym narażone na wykorzystanie seksualne.
Seksualność osób niepełnosprawnych
Pomiędzy osobami z niepełnosprawnościami intelektualnymi występują znaczne różnice indywidualne, więc ciężko jest jednoznacznie wyznaczyć to w jaki sposób przejawia się u nich seksualność. Można jednak podejrzewać, że przy niepełnosprawnościach stopnia lekkiego potrzeby i motywacje seksualne mogą przypominać te, które posiadają osoby pełnosprawne. U osób z niepełnosprawnością intelektualną rozwój somatyczny przebiega nierównolegle do rozwoju emocjonalnego. Częstym zjawiskiem zaspokajania potrzeb seksualnych przez ludzi niepełnosprawnych jest masturbacja. Przez cięższe warunki życia społecznego z jakim zmagają się osoby niepełnosprawne intelektualnie, masturbacja jest dość łatwym sposobem na rozładowanie napięcia seksualnego. Ponadto, u osób takich osób proces mentalizacji potrzeb seksualnych jest słabszy niż u osób z większym zasobem doświadczeń i lepszym odbiorem bodźców, przez to, sposób otrzymywania satysfakcji seksualnej, który został utrwalony może być nieprawidłowy. Pomimo wszelkich potrzeb jakie przejawiają osoby z niepełnosprawnością intelektualną, duża część z nich może nie zostać spełniona, w tym potrzeba bliskości, wzajemnej relacji i wsparcia od innych. Seksualność może również rozwijać się u takich osób w sposób nieprawidłowy, gdzie nie jest ona złączona z potrzebą emocjonalności i sympatii, a ważnym elementem jest popęd w postaci stosunku seksualnego lub na odwrót – sytuacje, w których popęd seksualny może zaniknąć lub być osłabiony.
Seksualność osób niepełnosprawnych, a prawo
Powszechna deklaracja praw człowieka wskazuje, że mężczyźni i kobiety, którzy ukończyli pełnoletniość, mają prawo, bez jakichkolwiek ograniczeń z przyczyn rasowych, narodowościowych lub wiary do zawierania związków małżeńskich i zakładania rodziny. Przez tę deklaracje rozumie się, że osoby niepełnosprawne intelektualnie nie są dyskryminowane ze względu na ich zaburzenie rozwojowe. Deklaracja jasno wskazuje, że prawo do seksualności osobom niepełnosprawnym przysługuje w takim samym stopniu jak osobom pełnosprawnym. Ponadto osoby niepełnosprawne nie są dyskryminowane przez Kartę Praw Seksualnych i Reprodukcji Federacji Międzynarodowej Planowanego Rodzicielstwa oraz WHO.
Podsumowanie
Osoby niepełnosprawne intelektualnie zmagają się z niestandardowymi trudnościami biologiczno-społecznymi, które w znacznym stopniu wpływają na to w jaki sposób rozwija się u takich osób seksualność. Niepełnosprawność intelektualna nie jest jednak czynnikiem, który uniemożliwia funkcjonowanie seksualne. Seksualność pozostaje często tematem tabu, tym bardziej w przypadku osób, które są niepełnosprawne intelektualnie. Warto jest prowadzić działania, które pozwolą unikać stygmatyzacji tych osób oraz edukować o seksualności ogólniej, aby rozszerzać społeczną świadomość dotyczącą tego zagadnienia.
Bibliografia:
https://podyplomie.pl/medycyna/15329,seksualnosc-osob-niepelnosprawnych-intelektualnie?page=2